Pierwsza polska radiowa transmisja mszy świętej i towarzyszące jej okoliczności

Transmisje Mszy św. w mediach

 

Nakładem Wydawnictwa Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza ukazały się dwie książki poświęcone transmisjom Mszy św. w mediach.

 


Msza św. w mediach. Źródła do dziejów Kościoła (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Teologiczny, Poznań 2021, ss. 421, ISBN 978-83-66399-53-2) to monografia, która proponuje lekturę historycznego kontekstu teologicznej odpowiedzi na zjawisko liturgii zapośredniczonej przez media. Obok wprowadzenia znajdziemy w niej 112 tekstów źródłowych opatrzonych krótkim wstępem, od dekretów Kongregacji Świętego Oficjum po wypowiedzi papieży, biskupów i teologów. Pozwalają one zapoznać się z negatywną opinią Stolicy Apostolskiej na temat transmisji, watykańskim non expedire – nie jest pożyteczne, które wywołało zdziwienie nie tylko w Stanach Zjednoczonych.

Teksty źródłowe ukazują przełom w recepcji transmisji radiowych w praktyce eklezjalnej, podają wiele cennych wskazówek dla osób odpowiedzialnych za ich realizację, dotykają kwestii dotyczących transmisji telewizyjnych i internetowych. Pozwalają zapoznać się z chaotyczną niekiedy i wielokierunkową reakcją ludzi Kościoła – między zachwytem a sprzeciwem – na nowe zjawiska medialne. Przede wszystkim jednak stanowią przyczynek do refleksji nad istotą Eucharystii oraz nad medialną reprodukcją wydarzeń. Przypominają, że tylko wewnątrz społeczności realnie doświadczającej liturgii w sposób właściwy poszczególnym znakom urzeczywistnia się uświęcenie człowieka.

Odsłuchiwanie i oglądanie, czy nawet wirtualne „dotykanie” wnętrza, w którym dokonują się święte obrzędy, nie czyni nas ich rzeczywistymi uczestnikami, nie oznacza udziału w akcie kultu, we Mszy św., która jest ucztą i ofiarą. Transmisja Mszy św. pozostaje przeżyciem religijnym, modlitwą, aktem pragnienia.

 


Msza fonogeniczna. Pierwsza polska radiowa transmisja mszy świętej i towarzyszące jej okoliczności (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Teologiczny, seria "Studia i Materiały", Poznań 2013) to książka ukazująca jeden moment dziejowy – wydarzenia rozgrywające się w Poznaniu w 1927 roku. Z katedry poznańskiej nadano wówczas pierwszą radiową transmisję mszy świętej.

W literaturze przedmiotu powszechnie przyjmowano wcześniej, że pierwsza polska transmisja mszy świętej miała miejsce z Poznania 3 maja 1927 roku. Badania źródłowe pokazały jednak, że już kilka tygodni wcześniej zrealizowano pierwsze transmisje nabożeństw – pierwsza polska transmisja mszy świętej miała miejsce w Wielkanoc, 17 kwietnia 1927 roku, dzień wcześniej transmitowano również nabożeństwo i procesję rezurekcyjną z poznańskiej katedry.

Dla całościowego spojrzenia na pierwsze radiowe transmisje nabożeństw w historii Kościoła na ziemiach polskich konieczna okazała się analiza kontekstu teologicznego i kanonicznego, związanego z decyzjami rzymskich kongregacji. Oprócz ukazania znanych w literaturze przedmiotu orzeczeń watykańskich dykasterii, niniejsza praca rozpatruje także votum teologa Kongregacji Świętego Oficjum, o. Jana Hudečka, na temat transmisji mszy świętych. Refleksja nad audycjami Radia Poznańskiego pozwala także na korektę dobrze już zakorzenionych w literaturze naukowej błędów historycznych. Jednym z nich jest datowanie zgody papieża Piusa XI na transmisje mszy świętych przez Radio Nacional z Salamanki - błędnie podawana data (1928 r.) dotyczy w rzeczywistości 1938 roku.

 

Maciej Szczepaniak
Msza św. w mediach.
Źródła do dziejów Kościoła


Uniwersytet im. Adama Mickiewicza,
Wydział Teologiczny,
Poznań 2021, ss. 421
ISBN 978-83-66399-53-2

 

 

Maciej Szczepaniak
Msza fonogeniczna.
Pierwsza polska radiowa
transmisja mszy świętej
i towarzyszące jej okoliczności.


Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Teologiczny,
Poznań 2013, ss. 296.
ISBN 978-83-63266-81-3

Książki do nabycia w Wydawnictwie Wydziału Teologicznego UAM w Poznaniu, ul. Wieżowa 2/4.