Pierwsza polska radiowa transmisja mszy świętej i towarzyszące jej okoliczności

Msza św. w mediach

Maciej Szczepaniak. Msza św. w mediach. Źródła do dziejów Kościoła, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Teologiczny, Poznań 2021, ss. 421. ISBN 978-83-66399-53-2

Świat przyspieszył. Już radio było rewolucyjne w komunikacji między ludźmi – sygnał pokonywał przestrzeń bez straty czasu. Telewizja, a potem internet, sieć komputerów zredukowanych do rozmiarów małych przenośnych telefonów czy zegarków, coraz bardziej „komunikatywna” i „inteligentna” – to dalsza część tej samej historii o broadcastingu, czyli sianiu przez rozproszenie, rozprzestrzenianiu wielokierunkowego sygnału do szerokiego grona odbiorców. W tym świecie umiejętność emitowania i odbierania sygnałów znacząco wpływa na komfort życia i komunikacyjne zdolności osoby ludzkiej.

Czy teologia – próba racjonalnego namysłu nad prawdami wiary, ich reinterpretacja w kontekście wciąż zmieniających się uwarunkowań historyczno-kulturowych – nadąża za tymi zmianami? Czy wypracowane w ciągu wieków pojęcia przystają do świata, który tak bardzo przyspieszył? Czy liturgia, która przez dostrzegalne znaki wyraża kult Boga i dokonuje uświęcenia człowieka, nie potrzebuje już rzeczywistej obecności wiernych w świątyni, i „działa”, przynosi łaskę i uświęcenie jej uczestnikom na portalu społecznościowym?

Środki społecznego przekazu stanowią dziś jedno z podstawowych źródeł doświadczenia otaczającego nas świata. Reagujemy na rzeczywistość medialną tak, jakby był to świat w pełni prawdziwy, obiektywny. Jeśli media stały się naszym naturalnym środowiskiem życiowym, czy może w tym naszym „świecie” znaleźć się także miejsce na przeżycia religijne?

Niniejsza monografia proponuje lekturę historycznego kontekstu teologicznej odpowiedzi na nowe zjawisko liturgii zapośredniczonej przez media. Obok wprowadzenia znajdziemy w niej 112 tekstów źródłowych opatrzonych krótkim wstępem, od dekretów Kongregacji Świętego Oficjum po wypowiedzi papieży, biskupów i teologów. Pozwalają one zapoznać się z negatywną opinią Stolicy Apostolskiej na temat transmisji, watykańskim non expedire – nie jest pożyteczne, które wywołało zdziwienie nie tylko w Stanach Zjednoczonych. Teksty źródłowe ukazują przełom w recepcji transmisji radiowych w praktyce eklezjalnej, podają wiele cennych wskazówek dla osób odpowiedzialnych za ich realizację, dotykają kwestii dotyczących transmisji telewizyjnych i internetowych. Pozwalają zapoznać się z chaotyczną niekiedy i wielokierunkową reakcją ludzi Kościoła – między zachwytem a sprzeciwem – na nowe zjawiska medialne. Przede wszystkim jednak stanowią przyczynek do refleksji nad istotą Eucharystii oraz nad medialną reprodukcją wydarzeń. Przypominają, że tylko wewnątrz społeczności realnie doświadczającej liturgii w sposób właściwy poszczególnym znakom urzeczywistnia się uświęcenie człowieka.

Odsłuchiwanie i oglądanie, czy nawet wirtualne „dotykanie” wnętrza, w którym dokonują się święte obrzędy, nie czyni nas ich rzeczywistymi uczestnikami, nie oznacza udziału w akcie kultu, we Mszy św., która jest ucztą i ofiarą. Transmisja Mszy św. pozostaje przeżyciem religijnym, modlitwą, aktem pragnienia.

Spis treści
Wprowadzenie
Źródła do dziejów Kościoła na temat transmisji Mszy św. w środkach społecznego przekazu 1884-2021
Wykaz skrótów
Bibliografia
Indeks osobowy
Indeks miejscowości
Summary

 

Maciej Szczepaniak
Msza św. w mediach.
Źródła do dziejów Kościoła


Uniwersytet im. Adama Mickiewicza,
Wydział Teologiczny,
Poznań 2021, ss. 421
ISBN 978-83-66399-53-2

 

 

Maciej Szczepaniak
Msza fonogeniczna.
Pierwsza polska radiowa
transmisja mszy świętej
i towarzyszące jej okoliczności.


Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Teologiczny,
Poznań 2013, ss. 296.
ISBN 978-83-63266-81-3

Książki do nabycia w Wydawnictwie Wydziału Teologicznego UAM w Poznaniu, ul. Wieżowa 2/4.